Geografija
Zlatibor je planina u zapadnoj Srbiji poznata kao klimatsko lečilište i turistički centar. Njen najviši vrh je Tornik koji se nalazi na 1496m nadmorske visine. Ispresecan je brojnim rekama, potocima i vododerinama, ima dva jezera, a privlačan je i za speleologe zbog velikog broja pećina (98) i jama (44).
Zlatibor je najveći serpentinski masiv u Srbiji. Ostale stene, prvenstveno krečnjaci, javljaju se uglavnom u perifernim, severnim i istočnim delovima planine.
Lekovitost ove planine ogleda se u prijatnoj klimi. Na Zlatiboru se nalazi ruža vetrova gde se sudaraju planinske i morske struje koje ubrzavaju lečenje plućnih i srčanih bolesti, posebno bolesti štitne žlezde i malokrvnosti.
Zlatibor većim delom prekrivaju livade na kojima se nalazi preko 150 vrsta trava, među kojima i trava iva Teucrium montanum, koja jača imunitet, regeneriše organizam i odličan je borac protiv stresa.
Sadašnji Zlatiborski okrug obuhvata znatno širu oblast od teritorije planine Zlatibor. Malu zabunu unosi i turističko mesto Zlatibor (naselje) koje ima isti naziv kao i planina.
Istorija
Zlatibor su prvo naseljavali Iliri, (verovatno pleme Partini). O njihovom boravku na Zlatiboru svedoče mali grobovi-humke koji se mogu naći po celom Zlatiboru. Zatim su došli Rimljani i romanizovali Ilire. Zlatibor je pripadao provinciji Dalmaciji. Rimljani su izgradili mrežu puteva, a iza sebe ostavili veliki broj nadgrobnih spomenika uglavnom iz II i III veka. Nakon Rimljana na Zlatibor dolaze Sloveni koji ostavljaju iza sebe značajan trag, pre svega u vidu tvrđava koje su gradili.
Kako je Zlatibor dobio ime
Pre nego što je nastala srpska država, Zlatibor i Užice su pripadali Stracimiru, bratu Stefana Nemanje, da bi tek oko 1180. godine Stefan Nemanja pridružio i ovu oblast svojoj državi.
Do sredine XIX veka, planina Zlatibor se zvala Rujno (Rujan) čije ime potiče od žbunaste biljke ruj (Rhus cotynus) kojom je čitava oblast bila veoma bogata. Biljka se koristila za za štavljenje i bojenje kože. U srednjovekovnoj srpskoj državi postojala je Župa Rujno koja je obuhvatala i današnju oblast Zlatibora. Tu se nalazio i manastir Rujno, koji nije očuvan. Manastir je bio kulturni i obrazovni centar i jedna od prvih srpskih štamparija se nalazila u njemu.
Sadašnje ime Zlatibora, kako i samo ime kaže, potiče od zlatnog bora koji raste na ovoj planini. Da li je razlog za ime bila boja bora ili to što je nekad Zlatibor bio prekriven ovim borom koji je zlata vredeo zbog višestruke koristi koju su ljudi imali, ne znamo. U pitanju je veoma retka vrsta bora latinskog naziva Pinus Silvestris Variegata Zlatiborica. Zlatnog bora ima još samo ima u selu Negbini i nalazi se pod zaštitom države.
Zabeleženo je da je Zlatibor primio prve turiste još daleke 1750. godine. Nakon posete kralja Aleksandra Obrenovića Kraljevim vodama, krajem XIX veka, a potom i kralja Petra I Karađorđevića 1905. godine, na Zlatiboru počinje da se razvija pravi organizovan turizam.
Turističke destinacije
Zlatibor je jedan od najznačajnijih turističkih centara u Srbiji. Ima veliki broj sunčanih dana u godini, snega ima od oktobra do maja. Leta su topla, a zime blage.
Osim samog turističkog centra Zlatibora, sa velikim brojem hotela, odmarališta i privatnog smeštaja, gde postoji raznolik sadržaj za turiste, Zlatibor nudi mnogo više.
Sirogojno
Muzej narodnog graditeljstva pod otvorenim nebom „Staro selo“ u Sirogojnu vraća nas u XIX vek. U njemu su prikazani arhitektura, enterijer, način privređivanja i izgled porodičnog života ovih krajeva.
2013. godine muzej je proglašen za ustanovu kulture od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju.
U programima muzeja posebna pažnja se poklanja očuvanju i oživljavanju tradicionalnih zanata.
U radionicama muzeja izloženi su eksponati koji prikazuju veštine grnčarskog, kačarskog, tesarskog, tkačkog i drugih zanata. U jednoj od nekadašnjih kuća uređena je krčma, a u nekoliko je moguć i smeštaj turista.
Šarganska osmica
Šarganska osmica je železnička pruga uskog koloseka koja je povezivala Beograd i Sarajevo od 1925. do 1974. godine. U Kremanskom proročanstvu piše da će pruga biti zaboravljena, a potom opet obnovljena što se zaista i desilo. Sada Šarganska osmica saobraća od Šargana do Mokre gore i turisti uživaju vozeći se 15-ak kilometara u vozu Nostalgija prolazeći kroz 22 tunela i prelazeći preko 5 mostova.
Drvengrad
Drvengrad je etno selo u Zlatiborskom okrugu. Nalazi se na brdu Mećavnik iznad Mokre gore u blizini železničke stanice Jatare kroz koju prolazi Šarganska osmica.
Drvengrad je nastao prema ideji čuvenog režisera Emira Kusturice. Prvobitno za potrebe snimanja filma Život je čudo, a potom se razvio u svetski poznat centar koji privlači, ne samo turiste, već i sve ljubitelje filmske industrije i profesionalce koji stvaraju u ovoj umetnosti.
Etno selo kao pravi grad
Iako mali, Drvengrad je kompletan, s obziram na to šta sve sadrži. Bioskop Andergraund (koji je i bukvalno pod zemljom), bibioteku, galeriju slika Macola, hotel Mećavnik, poslastičarnicu Anica, nacionalni restoran Lotika i pravoslavnu crkvu sa drvenim zvonikom posvećenu Svetom Savi. Celo selo se sastoji od autentičnih brvnara koje su prenete ili iz ovih krajeva ili iz Republike srpske, i postavljene na kamene temelje. Ulice, koje se grupišu oko glavne ose, koja se prostire od ulazne kapije do pravoslavne crkve, dobile su imena po poznatim ličnostima kao što su: Ivo Andrić, Miodrag Petrovič Čkalja, Felini, Bergman, Ernesto Če Gevara, ali i po sportistima Novaku Đokoviću i Dijegu Maradoni.
Kustendorf
U Drvengradu se svake godine održava međunarodni filmski i muzički festival Kustendorf. Osnivač i direktor festivala je Emir Kusturica, a on je zajedno sa ćerkom Dunjom Kusturicom i selektor festivala. Festival je osnovan 2008. godine sa ciljem da mladim filmskim stvaraocima omogući da prikažu svoja ostvarenja, ali i da dođu u kontakt sa već proslavljenim imenima iz sveta filmske umetnosti i uče od njih. Nakon filmskih projekcija na festivalu se svake večeri održavaju i konceti.
U glavnom programu festivala učestvuje preko dvadeset filmova iz svih delova sveta koji se takmiče za tri nagrade: „Zlatno jaje“, „Srebrno jaje“ i „Bronzano jaje“.
